Wat is Compassion Focused Therapy (CFT)?

Compassion Focused Therapy (CFT) is een vorm van psychotherapie die zich richt op het ontwikkelen van compassie: voor anderen, maar vooral ook voor jezelf. Compassie betekent dat je vriendelijk en begripvol omgaat met fouten, pijn of lastige gevoelens, in plaats van jezelf streng toe te spreken of af te wijzen. Dat klinkt eenvoudig, maar voor veel mensen is het een uitdaging. Hoe zit dat bij jou? 

Ontwikkeld voor mensen met een hardnekkige gevoelens

CFT is ontwikkeld voor mensen die last hebben van hardnekkige gevoelens van schaamte, zelfkritiek of schuld. Zulke gevoelens kunnen diepgeworteld zijn en een grote invloed hebben op je dagelijks leven en je mentale gezondheid. In CFT leer je door middel van gerichte oefeningen hoe je een vriendelijker houding naar jezelf kunt aannemen. Dit helpt om meer rust te ervaren en beter om te gaan met verschillende emoties.

Hoe werkt CFT?

Binnen CFT wordt uitgegaan van drie systemen in ons brein die onze emoties reguleren:

• het dreigingssysteem (gericht op gevaar en bescherming),
• het jaagsysteem (gericht op beloning en doelgericht gedrag),
• het zorg- en kalmeringssysteem (gericht op herstel, verbondenheid en veiligheid).

Bij mensen die veel last hebben van angst of zelfkritiek is het dreigingssysteem vaak overactief. Het zorgsysteem daarentegen is minder ontwikkeld. In CFT leer je dat zorgsysteem bewust te activeren, bijvoorbeeld door visualisaties, meditatie en lichaamsgerichte oefeningen. Een veelgebruikte techniek is het oproepen van een ‘veilige plek’ of omgeving waar je je volledig op je gemak voelt. Dit helpt om gevoelens van veiligheid en kalmte te versterken.

Voor wie is CFT geschikt?

CFT is bedoeld voor mensen die moeite hebben met zelfacceptatie en omgaan met emoties. Dat kan gepaard gaan met klachten zoals:

• depressieve gevoelens
• angstklachten
• burn-out
• perfectionisme
• piekeren
• schaamte
• trauma
• stress
• zelfkritiek

Maar ook zonder officiële diagnose kan CFT waardevol zijn. Het wordt regelmatig ingezet naast andere therapieën, zoals Acceptance and Commitment Therapy (ACT), om het emotioneel herstel te ondersteunen.

Voorbeeld uit de praktijk

Een vrouw van begin dertig komt bij een therapeut vanwege aanhoudende burn-outklachten. Ze heeft moeite om te ontspannen, is streng voor zichzelf en vindt het lastig om hulp te vragen. Tijdens de CFT-sessies leert ze om zijn innerlijke criticus te herkennen en vriendelijker tegen zichzelf te praten. Ze ontdekt dat hij milder kan reageren op zijn eigen fouten. Na enkele weken merkt de vrouw dat er meer rust in haar hoofd is en dat ze meer geduld met zichzelf en anderen heeft 

Onderzoek en effectiviteit

Uit onderzoek blijkt dat CFT effectief is in het verminderen van zelfkritiek en schaamte, en in het verhogen van zelfcompassie. Een studie gepubliceerd in Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice laat zien dat deelnemers aan CFT-significant minder last hadden van negatieve gevoelens en beter konden omgaan met stress na afloop van de behandeling. De therapie blijkt ook goed inzetbaar bij mensen met depressieve en angststoornissen.

CFT valt in Nederland onder de verzekerde zorg wanneer de klachten vallen binnen een DSM-5-stoornis en de behandeling wordt uitgevoerd door een erkende zorgverlener.

Wil je ontdekken of CFT bij je past? Bekijk dan ons overzicht van therapeuten die deze methode aanbieden.