Mentalization-Based Treatment (MBT): wat is het en voor wie is het bedoeld?

Soms reageren we op een manier die we zelf niet goed begrijpen. Of raken we verstrikt in misverstanden met anderen. Mentalization-Based Treatment (MBT) helpt mensen om zichzelf én anderen beter te begrijpen. Het draait om het vermogen om stil te staan bij wat er in jezelf omgaat; gedachten, gevoelens, intenties én datzelfde te doen bij anderen. Deze vaardigheid noemen we ‘mentaliseren’.

We doen het allemaal

Mentaliseren is iets wat we allemaal doen, vaak zonder erbij stil te staan. Maar bij mensen met psychische klachten, zoals een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), kan dit vermogen verstoord raken. Dat maakt relaties onvoorspelbaar, communicatie verwarrend en emoties moeilijk te begrijpen. MBT is ontwikkeld om dit te verbeteren.

MBT lost niet alles op

MBT is een therapievorm waarbij je leert om gedachten en gevoelens van jezelf en anderen beter te herkennen en begrijpen. Het doel is niet om alles op te lossen, maar om meer overzicht te krijgen. Daardoor reageren mensen minder impulsief en ontstaat er ruimte om situaties anders te benaderen.

Voor wie is MBT geschikt?

MBT werd oorspronkelijk ontwikkeld voor mensen met borderline, maar wordt inmiddels ook toegepast bij andere problemen. Denk aan:

• borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS)

• antisociale persoonlijkheidsstoornis

• depressieve klachten in combinatie met relatieproblemen

• jongeren met gedragsproblemen
• gezinnen met complexe dynamiek

De therapie kan individueel zijn, in groepsverband of in combinatie. De vorm hangt af van de situatie en het behandeldoel.

Hoe werkt MBT in de praktijk?

.MBT helpt mensen om naar zichzelf en anderen te kijken vanuit rust en interesse. Dat gebeurt in gesprekken met een therapeut die steeds terugbrengt naar de vraag: Welke gedachtes heb je?

Een praktijkvoorbeeld van MBT

Stel: iemand heeft het gevoel dat een vriendin haar negeert. Zonder MBT zou diegene zich misschien meteen terugtrekken of boos worden. In de therapie leert ze stilstaan bij de gedachte: Wat denk ik dat zij denkt? Misschien had die vriendin gewoon een drukke week. Door die stap te nemen, ontstaan minder conflicten en meer wederzijds begrip.

Onderbouwd en effectief

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat MBT effectief is, vooral bij borderline. Een bekende studie gepubliceerd in The American Journal of Psychiatry liet zien dat mensen die MBT volgden, na achttien maanden aanzienlijk minder crisismomenten hadden dan mensen die andere behandelingen kregen. Ook nam het aantal ziekenhuisopnames af en verbeterde de kwaliteit van relaties.

Wat onderscheidt MBT

Wat MBT onderscheidt, is de focus op het verbeteren van het dagelijks functioneren via beter begrip van emoties en intenties. Het is minder gericht op ‘inzicht’ in het verleden en meer op hoe je nu met jezelf en anderen omgaat.

Benieuwd of MBT iets voor jou is? Bekijk ons overzicht van therapeuten die deze therapie aanbieden.